Historia Gminy
Pierwsze średniowieczne ślady osadnictwa na terenie obecnej gminy Teresin odkryto we wsi Paprotnia. Są to monety pochodzące z XI wieku. Okolice Teresina, tak jak obecnie, zawsze związane były z Mazowszem. Rozbicie dzielnicowe państwa polskiego doprowadziło do podziału Mazowsza na księstwa: okolice Sochaczewa weszły w skład księstwa rawskiego. W 1476 roku ziemia sochaczewska włączona została do Korony Królestwa Polskiego. Po 1526 roku województwo rawskie (dawne księstwo) podzielone zostało na powiaty. Okolice dzisiejszego Teresina już wtedy należały do powiatu sochaczewskiego i województwa rawskiego. Początki samorządu wiejskiego sięgają czasów średniowiecza, kiedy to na wzór niemiecki ustanowiono urząd wójta. Najniższą jednostką administracyjną były wtedy parafie. W XV wieku erygowana została parafia w Pawłowicach, pierwsza na terenie obecnej gminy Teresin . W skład jej wchodziły m.in. Paprotnia, Seroki i Granice. Szymanów (dawniej Szymanowo) należał wtedy do parafii Wiskitki. Wiek XVIII to okres schyłkowy Rzeczypospolitej. Wtedy tu swoją obecność zaznaczyli władcy Polski: w 1705 roku król Stanisław Leszczyński, a w 1765 roku Stanisław August Poniatowski. Po II rozbiorze Polski część województwa rawskiego (z Sochaczewem) znalazła się pod zaborem pruskim.
W nowym podziale administracyjnym okolice Teresina weszły w skład departamentu warszawskiego i powiatu sochaczewskiego. Na wsi obowiązywał wtedy tzw. Landrecht , według którego wieś stanowiła gromadę mającą osobowość publiczno – prawną. Na czele gromady stał sołtys. W epoce napoleońskiej Teresin znalazł się w granicach Księstwa Warszawskiego. Tędy w czasie wyprawy na Rosję przejeżdżał cesarz Bonaparte. Wtedy też po raz pierwszy wystąpił podział na gminy. Obszar gminy wiejskiej łączył się z obszarem majątku dworskiego. Minimalny obszar gminy wynosił 10 domów. Stanowisko wójta pełnił zwyczajowo dziedzic majątku. Funkcję wójta mogła pełnić jedna osoba na obszarze kilku gmin wiejskich. Wójt pełnił swą funkcję bezpłatnie. Organem doradczym i nadzorującym wójta była rada gminna. Gmina licząca do 100 mieszkańców miała 3 radnych, a powyżej 100 – 5 radnych. Po upadku Napoleona Teresin znalazł się w granicach Królestwa Polskiego, należącego do Rosji. Administracyjnie należał do województwa warszawskiego, obwodu i powiatu sochaczewskiego. Po likwidacji województw w 1837 Teresin znalazł się w guberni warszawskiej. Utrzymana została część przepisów dotycząca ustroju wsi. I tak, wójt był z mocy prawa właścicielem wsi. W 1859 roku przeprowadzono ważna reformę ustroju gminnego. Od tej pory gmina musiała składać się przynajmniej z 50 domów. Zatem początkowo każda wieś w rejonie Teresina stanowiła oddzielną gminę wiejską z wójtem – dziedzicem na czele. Z czasem gminy zostały połączone w większe organizmy. Na ich czele stali dziedzice lub wyznaczeni przez nich wójtowie. Najważniejsze było to, że gminy podlegały właścicielom ziemskim. Oni mieli też prawo własności gruntów. Reforma carska z 1864 roku zmieniła zupełnie ustrój gminny na polskiej wsi. Po raz pierwszy gmina miała charakter samorządowy i została oddzielona od władzy właścicieli ziemskich (dziedziców). Gminę tworzyły zarówno grunty chłopskie, jak i folwarki. Organem uchwałodawczym gminy było zebranie gminne, które m.in. wybierało wójta. Wójt miał do pomocy sołtysów, wybieranych przez mieszkańców wsi oraz pisarzy gminnych i ławników. Wójta ze stanowiska mógł zwolnić gubernator. Władze carskie chętnie widziały na stanowiskach wójtów chłopów, odsuwając jednocześnie szlachtę i ziemian. Wójt i sołtysi łączyli władzę samorządową oraz państwową. Wypełniali różne czynności zlecone przez władze powiatowe. Gminy wiejskie początkowo były też po części organem sadowniczym dla miejscowej ludności. W 1867 roku przeprowadzono łączenie mniejszych gmin w większe. Wtedy też powołano gminę Szymanów oraz gminę Seroki. W skład tych gmin wchodził obszar współczesnej gminy Teresin. Gmina Seroki w 1890 roku liczyła 2136 mieszkańców i należał do niej m.in. folwark Teresin. Sam folwark Teresin wchodził w skład dóbr Gaj i Paprotnia. Gmina Seroki funkcjonowała do czasów I wojny światowej, kiedy to okupant niemiecki włączył ją do gminy Szymanów. W czasie okupacji Niemcy pozwolili posługiwać się w urzędach językiem polskim. Nowożytna gospodarcza historia Teresina rozpoczęła się w XIX wieku, kiedy to w 1839 roku spółka warszawskich bankierów i handlowców założyła cukrownię, “Hermanów” w Szymanowie, jedną z pierwszych w Królestwie Polskim. W pobliskim Teresinie, zakupionym od Radziwiłłów z Nieborowa, Epsteinowie wybudowali pałac. Teresin i okolice zyskały na znaczeniu dzięki poprowadzeniu tędy w 1902 roku linii kolejowej. Pierwotnie miała ona biec przez Szymanów, ale właściciel dóbr szymanowskich , książę Konstanty Lubomirski , zażądał zbyt dużej kwoty za przeprowadzenie jej przez swoje tereny. Zgodę na to wyraził Mieczysław Epstein pod warunkiem usytuowania w jego dobrach stacji kolejowej. W 1909 roku Teresin został sprzedany księciu Władysławowi Druckiemu – Lubeckiemu. Nowy właściciel cieszył się krótko teresińskimi dobrami, albowiem w 1913 roku został zamordowany w przypałacowym lesie. Wybuch wojny na krótko przyćmił tę ponurą historię. Dla państwa polskiego i gminy Szymanów nadchodziły nowe czasy.
Po odzyskaniu niepodległości, w 1919 roku utworzono województwa, składające się z powiatów, a te z gmin. Zupełnie nowym organem była rada gminy wybierana przez zgromadzenie gminne na okres 3 lat. Na czele rady stał wójt wybierany przez zgromadzenie gminne na okres 3 lat. W 1933 roku wójtowie i sołtysi byli jednocześnie funkcjonariuszami państwowymi i przedstawicielami władzy samorządowej. Poszczególne wsie tworzyły tzw. gromady wiejskie. Sołtysa wybierało zebranie wiejskie. W okresie międzywojennym gmina Szymanów należała do powiatu sochaczewskiego i składała się z 66 miejscowości . Ciekawostką jest fakt, że na jej terenie znajdowała się enklawa należąca do gminy Kozłów Biskupi. W 1921 roku gmina liczyła 807 domów i 7429 mieszkańców, w tym: 7320 katolików, 78 ewangelików, 8 wyznania mojżeszowego, 17 mariawitów, 5 prawosławnych i 1 baptystę. W 1933 roku zniesiono zebranie gminne, a jego uprawnienia przekazano częściowo radzie gminy. Zmieniono też zasady wyboru radnych, wprowadzono cenzus wiekowy. Warto wspomnieć, że w czasach II RP mandat radnego nie wiązał się z żadnym wynagrodzeniem. Wprowadzono też podział gmin na gromady wiejskie, które obejmowały jedną lub kilka wsi. W nowym ustroju gminnym utworzono nowy organ – zarząd gminy, który przejął część uprawnień dawnej rady gminy. Wójta oraz członków zarządu wybierała rada gminy w głosowaniu tajnym. Na czele urzędu gminy stał sekretarz. Wójt był zwierzchnikiem całej gminy . Nadzór nad nim miał starosta, który miał prawo zwolnić wójta lub rozwiązać radę gminy w przypadku łamania prawa. W 1933 roku gmina Szymanów została podzielona na następujące gromady: Aleksandrów, Budki Piaseckie, Drzewicz Nowy, Duninopol Skrzelew, Duninopol Gaj, Granice, Janówek, Kawenczyn, Lisice, Maurycew, Maszna, Mikołajew, Oryszew, Oryszew Nowy, Pawłowice, Pawłówek, Prusy, Podoryszew, Podbuszyce, Paprotnia Bankowa, Paprotnia, Piasecznica, Roztropna, Szymanów, Seroki, Topołowa, Witoldów. Lata trzydzieste były niezłym okresem dla samorządów. W tym czasie powstały straże pożarne i murowane budynki szkół. Pierwsza Ochotnicza Straż Pożarna na terenie obecnej gminy Teresin powstała w 1917 roku w Paprotni. W Szymanowie powstała tez pierwsza w powiecie sochaczewskim szkoła powszechna.W okresie międzywojennym rozpoczęła się też stopniowa parcelacja majątku Druckich – Lubeckich. Nabywcami parcelowanych działek byli głównie mieszkańcy okolicznych wsi, a zwłaszcza Szymanowa. Większość nowych właścicieli budowała tu domy i osiedlała się. W 1927 roku książę Jan Drucki – Lubecki ofiarował franciszkaninowi z Grodna, o. Maksymilianowi Kolbemu teren pod budowę klasztoru. W ten sposób rozpoczęła się historia Niepokalanowa, największego klasztoru w świecie. Wpłynęło to również na intensyfikację procesu osadniczego wokół Niepokalanowa, trwającego po dzień dzisiejszy. Odbywało się to głównie kosztem Szymanowa, ówczesnej siedziby gminy.
II wojna światowa wycisnęła swoje piętno na mieszkańcach tej ziemi. Pierwsze bomby spadły m.in. na klasztor Sióstr Niepokalanek w Szymanowie. W listopadzie 1939 roku okupant niemiecki zniósł samorząd wiejski, pozostawiając wójta i sołtysów oraz urząd gminy z sekretarzem. Wójta mianował starosta i zatwierdzał szef okręgu (dystryktu). Mimo bardzo surowych rygorów okupacyjnych, wielu wójtów i sołtysów współpracowało z podziemiem. Represje nie ominęły również duchownych. W 1941 roku Niemcy aresztowali i wywieźli do Auschwitz założyciela i gwardiana Niepokalanowa, o. Kolbego. Sam Niepokalanów stał się miejscem schronienia dla polskiej ludności wysiedlanej z Poznańskiego oraz ukrywających się Żydów. Miejscowa ludność poddawana była okrutnemu aparatowi okupacyjnemu. W 1943 roku obok stacji PKP Niemcy rozstrzelali 20 więźniów z Pawiaka w odwecie za wysadzenie przez oddziały AK niemieckiego transportu kolejowego w pobliżu Teresina. W czasie wycofywania się w styczniu 1945 roku Niemcy wysadzili w powietrze budynek stacji kolejowej. Wkraczający na ziemie polskie Sowieci ustanawiali własne rządy.
Władze Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego wprowadziły nowe rozwiązania ustrojowe. Na poziomie gminy zaczęły funkcjonować gminne rady narodowe, składające się z nie mniej niż 16 i nie więcej niż 36 radnych. W praktyce zasiadali w nich członkowie kontrolowani przez nowe władze. Gminna rada narodowa wybierała zarząd , zatwierdzany przez starostę. Stopniowo ograniczano rolę wójta na rzecz prezydium rady narodowej. Ówczesny samorząd lokalny był na ogół chłodno przyjmowany przez lokalną społeczność i często atakowany przez niepodległościowe podziemie. W 1950 roku przestał istnieć samorząd gminny. Wtedy to władze rozwiązały urząd wójta i zarządu gminy. Ich kompetencje przejęła rada narodowe oparte na wzorcu radzieckim. Czołową rolę odgrywały teraz rada narodowe i prezydium – organ kolegialny. Pozostał nadal urząd gminy. Wkrótce po zakończeniu wojny rozpoczęto kolejną parcelację Teresina, tym razem terenów położonych w pobliżu pałacu. Część tego obszaru przeznaczono na cele specjalne: drogi, ulice, rowy melioracyjne, zalesianie, place dla szkół i zakładów. Tu powstały pierwsze zakłady pracy: Gminna Spółdzielnia “Samopomoc Chłopska”, Spółdzielnia “Żeglarz”, Państwowy Ośrodek Maszynowy, Młyn “Szymanów” i teresińska “Zatra”. W 1954 roku przeprowadzono w Polsce reformę administracji; zlikwidowano urząd wójta, a w miejsce dotychczasowych gmin powołano gromady. Na terenie ówczesnej gminy Szymanów powołano gromadzkie rady narodowe w Dębówce, Szymanowie i Teresinie. Po kolejnej reformie w 1973 roku zniesiono gromady, przywracając gminy. Pojawiła się funkcja naczelnika gminy. Od tego też roku Teresin stał się siedzibą gminy . Pierwszym naczelnikiem gminy Teresin był Jerzy Albinowski. W nowym podziale administracyjnym Teresin znalazł się w województwie skierniewickim (1975 – 1998). Duży przyrost liczby mieszkańców wpłynął na dalszy intensywny rozwój Teresina, w tym nowych szkół i osiedli. W 1983 roku do Niepokalanowa przybył z pielgrzymką papież – Polak Jan Paweł II.
Przemiany ustrojowe przełomu lat 80 i 90 ubiegłego wieku przywróciły samorządowe gminy. Fakt ten diametralnie wpłynął na obraz społeczny i gospodarczy Teresina. Gmina zmieniła swój charakter na przemysłowo – rolniczy. Do Teresina zawitały międzynarodowe firmy, takie jak ProLogis czy Tesco. Rozpoczęli działalność miejscowi przedsiębiorcy; w 1989 tu powstała Bakoma, czołowy producent jogurtów w Polsce. Zdecydowanie poprawiła się infrastruktura drogowa, telefoniczna i wodno – kanalizacyjna. W 2010 roku dotarła do Teresina dawno oczekiwana sieć gazowa. W 2011 roku gmina pozyskała dotację unijną na największą w jej historii inwestycję – budowę tzw. obwodnicy Teresina. Za swój intensywny rozwój gmina Teresin była wielokrotnie nagradzana prestiżowymi wyróżnieniami, w tym m.in. ,”Złotą Setką Samorządów” i “Gminą Fair Play”. Na olimpiadzie w Atlancie w 1996 roku mieszkanka Teresina Katarzyna Klata zdobyła brązowy medal w łucznictwie. W uznaniu zasług dla tej ziemi Rada Gminy Teresin czterokrotnie przyznała tytuły ,”Honorowego Obywatela Gminy Teresin”. Otrzymali je: książę Jan Drucki – Lubecki, papież Jan Paweł II, kapitan straży pożarnej Henryk Kucharski i dyrektor zespołu szkół Stanisław Wójcik. Swe losy z tą ziemią związali m.in. Jan Paweł Łuszczewski – poseł na Sejm Czteroletni i minister spraw wewnętrznych i religijnych Księstwa Warszawskiego, Józef Brudziński – I rektor odrodzonego Uniwersytetu Warszawskiego, Barbara Czarnowska – oficer, bohaterka Powstania Listopadowego i Józef Chełmoński – wybitny reprezentant polskiego realizmu w malarstwie. Tu znajdują się pałace ziemiańskie: w Nowych Paskach , Pawłowicach, Serokach, Skotnikach, Strugach, Szymanowie i Teresinie (więcej o nich piszemy w odpowiednich zakładkach). Tu mają siedzibę dwa klasztory: s. Niepokalanek w Szymanowie i o. Franciszkanów w Niepokalanowie. Tu też funkcjonuje franciszkańskie radio i wydawnictwo, tu mieści się filia Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Duchowe oddziaływanie tych ośrodków, dobre warunki dla inwestorów oraz przyjazne środowisko powodują duże zainteresowanie osadnictwem na terenie gminy. Obecnie gmina Teresin liczy 11 tysięcy mieszkańców; administracyjnie leży w powiecie sochaczewskim, województwie mazowieckim. Dotychczasowe procesy rozwojowe pozwalają z optymizmem patrzeć na jej przyszłość.