Samorząd

LIX sesja Rady Gminy Teresin

Sesja LX (19 października 2022 r.)

LX sesję Rady Gminy Teresin zdominowały decyzje dotyczące budżetu.

Radni rozpoczęli sesję od podjęcia uchwały w sprawie przedłużenia umowy najmu lokalu na cele użytkowe położonego w Teresinie z przeznaczeniem pod prowadzenie działalności – kasa biletowa wraz z zapleczem – sprzedaż biletów Kolei Mazowieckich, na rzecz dotychczasowego najemcy.

Następnie przeszli do omówienia uchwał budżetowych. Dokonano zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej. Zwiększone zostało zadanie inwestycyjne „Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w miejscowości Teresin” o kwotę 91 tys. zł. Jak wyjaśniła skarbnik Agnieszka Rosa, wynika ono z potrzeby podpisania aneksu konieczności. W trakcie prac okazało się, że nie była brana pod uwagę wymiana płytek w budynku, problemowe stały się także przeciekający dach oraz wymiana rur.

Po uwzględnieniu autopoprawki, zmiany wprowadzono także w budżecie Gminy. Zwiększono plan dochodów o kwotę 1.026.000,00 zł z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.  Zwiększono także środki na wypłatę dodatków dla gospodarstw domowych zasilanych peletem drzewnym zgodnie z ustawą z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw. W związku z powyższym radni podjęli decyzję o urealnieniu wydatków budżetowych. Do budżetu wprowadzono nowe zdania inwestycyjne: „Wykonanie sieci kanalizacji sanitarnej ciśnieniowej na dz. nr ew. 163/8 i 153/3 obręb Paprotnia” na kwotę 75 tys. zł, „Utwardzenie nawierzchni dróg gminnych nr 380836 W i 380816 W w m. Kawęczyn, Elżbietów i Gaj” na kwotę 124 tys. zł, „Wykonanie warstwy ścieralnej na drodze gminnej nr 388815 W – ul. Kwiatowa w Szymanowie” na kwotę 124 tys. zł, „Wykonanie warstwy ścieralnej z mieszanki mineralno-asfaltowej na drodze gminnej w miejscowości Pawłowice” na kwotę 124 tys. zł oraz „Wykonanie ocieplenia bioreaktorów w oczyszczalni ścieków w Skotnikach” na kwotę 38 tys. zł. W prowadzonych już zadaniach inwestycyjnych wprowadzono zwiększenie wydatków: w zadaniu „Budowa sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągu w Gminie Teresin” o kwotę 131.729,31 zł, natomiast w zadaniu „Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w miejscowości Teresin” o kwotę 91 tys. zł. Jednocześnie pomniejszono wydatki w zadaniach inwestycyjnych: „Odszkodowania za grunty” o kwotę 310 tys. zł i „Zakup gruntów pod drogi gminne” o kwotę 397.729,31 zł.

Redakcja, fot. archiwum

Projekty uchwał są zamieszczone na stronie bip.teresin.pl w zakładce „Rada Gminy Teresin” – „Projekty uchwał”.

SAMORZĄDOWY PROTEST PRZED KANCELARIĄ PREMIERA

Reprezentanci samorządów z całej Polski przybyli w piątek 7 października do stolicy, by głośno zaprotestować przeciwko radykalnemu wzrostowi cen energii elektrycznej.  Argumentowali, że stanęli do „nierównej walki” ze spółkami Skarbu Państwa. W związku z tym wystosowali do marszałek Sejmu Elżbiety Witek petycję z żądaniem „pilnej interwencji, która pozwoli rozpocząć proces stabilizacji na rynku energii elektrycznej”. W proteście udział wzięła delegacja Gminy Teresin na czele z wójtem Markiem Olechowskim.

Protest zorganizował Ruch Samorządowy Tak! Dla Polski. Blisko 2000 tysiące samorządowców zebrało się przed Sejmem i Kancelarią Premiera RP. Był to swego rodzaju pokaz siły, podkreślenie w przestrzeni publicznej, że samorządowcy zarówno z dużych, jak i mniejszych ośrodków mają własne zdanie i nie boją się go artykułować. Samorządowcy apelowali do rządu w związku z lawinowo rosnącymi cenami energii, które zmuszają ich do wdrażania planów oszczędnościowych. – Nie godzimy się na to, aby miasta i gminy musiały stawać przed dylematem czy skracać liczbę godzin lekcyjnych w szkołach, zamykać baseny, likwidować linie tramwajowe i autobusowe czy gasić latarnie na ulicach. Nie pozwólmy, żeby społeczeństwo lokalne musiało płacić za horrendalne i nieuzasadnione nadzwyczajne zyski spółek Skarbu Państwa! Przez ostatnie lata rząd skutecznie zahamował inwestycje odnawialnych źródeł energii. Nie doczekaliśmy się nowelizacji ustawy, która umożliwia produkcję energii wiatrowej, zamiast tego dostaliśmy ustawę zniechęcającą do fotowoltaiki. Pieniądze z opłat emisyjnych nie są przeznaczane na cele związane z budowaniem alternatywnych źródeł energii, a samorządy skutecznie pozbawiono wpływu na fundusze ochrony środowiska. Rząd już kilkakrotnie pozbawił wspólnoty lokalne wypracowanego przez miasta i gminy dochodu z PIT, ograniczył subwencję oświatową i obciąża coraz większą częścią kosztów finasowania oświaty samorząd. Teraz stawia samorządy w sytuacji bez wyjścia – musimy anulować przetargi, w których spółki Skarbu Państwa proponują nam rachunki za prąd do 700 % wyższe niż w roku ubiegłym. Nieodpowiedzialna polityka monetarna i gospodarcza rządu oraz 16% inflacja bezpośrednio uderza w mieszkańców naszych małych ojczyzn. Zamiast łagodzić negatywne skutki inflacji, rząd podnosi ceny energii wspólnotom lokalnym – to główne zarzuty protestujących samorządowców wobec rządzących. Oliwy do ognia dolał wicepremier Jacek Sasin, zwracając się do samorządowców z propozycją, by ci mocniej „zaangażowali się w dystrybucję węgla” na swoim terenie. Na ten pomysł zareagował prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, który zauważył, że „rząd i państwowe spółki, na których spoczywa odpowiedzialność za zapewnienie Polkom i Polakom bezpieczeństwa na czas sezonu grzewczego, nie przygotowywały się należycie do trudnej zimy, a rozwiązań panicznie poszukują na ostatnią chwilę”. Całą sytuację dobitnie spuentował Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku – Sprowadza nas tu ból i troska o nasze małe ojczyzny, bo one pod rządami Prawa i Sprawiedliwości giną. Rząd PiS chce wprowadzić białoruski model samorządu, aby wójt, prezydent czy burmistrz był na sznurku rządowym. Aby prosił o urlop, aby musiał błagać o każdą dotację. Już to się w Polsce zaczęło.

W rozmowie z portalem e-sochaczew Marek Olechowski powiedział, że głośny sprzeciw samorządów przyniósł pierwszy efekt – Pan premier był łaskaw umówić się na wtorek na spotkanie z przedstawicielami ruchu Tak! Dla Polski. Wszyscy na tym proteście mówiliśmy jednym głosem, że nie damy sobie rady ani my, ani przedsiębiorcy. Jedyny sposób to zamrożenie cen, a to można zrobić, bo energetyką zarządzają spółki Skarbu Państwa. Polska jest zbudowana z samorządów i osłabiając nas, osłabia się Polskę – podsumował wójt Teresina.

Redakcja, /na podst. materiałów prasowych/

LIX sesja Rady Gminy Teresin

28 września odbyła się sesja Rady Gminy Teresin, podczas której podjęto kolejne ważne decyzje dla samorządu gminnego. Sesja odbyła się w trybie stacjonarnym w sali widowiskowej Dworca TO.Kultura.

Podczas sesji radni zajęli się zmianami budżetowymi wynikającymi z konieczności dostosowania planów i wydatków do aktualnych potrzeb. Zmiany te przedstawiła i omówiła skarbnik Agnieszka Rosa.

Radni postanowili zmniejszyć wydatki (8 mln zł dotacji dla powiatu sochaczewskiego, 646.377,79 zł – zadania inwestycyjne, w których Gmina ma prawo do częściowego lub całkowitego odliczenia podatku VAT) oraz dokonali korekty planu wydatków w przedszkolach ze względu na zmianę liczby dzieci w stosunku do liczby deklarowanych. Jednocześnie radni zdecydowali zwiększyć dotacje dla TOK-u (o 400 tys. zł), GZGK (o 850 tys. zł), GOSiR-u (o 200 tys. zł). Dokonano zwrotu 1 mln zł do planu wydatków szkół (zdjęcie z planu w lutym na rzecz dotacji na tunel). Zwiększeniu uległy także wydatki na odsetki od samorządowych papierów wartościowych (450 tys. zł), diety radnych (120 tys. zł), diety sołtysów (56 tys. zł), wykup samochodu (90 tys. zł), działalność OSP (158 tys. zł), dodatek węglowy (8.075.340,00 zł), energię elektryczną/oświetlenie uliczne (350 tys. zł), przeciwdziałanie alkoholizmowi (120.676,66 zł) i wynagrodzenia osobowe w UG (140.908,14 zł).

Nowe zadania inwestycyjne wsparto w budżecie odpowiednio kwotami: budowę kanalizacji sanitarnej wzdłuż ulicy Szymanowskiej (4 tys. zł), odtworzenie nawierzchni ulicy Południowej i ulicy Warszawskiej w Teresinie (124 tys. zł), utwardzenie drogi dojazdowej do oczyszczalni ścieków w Skotnikach (58 tys. zł), wykonanie dokumentacji projektowej budowy chodnika w ulicy Torowej (16 tys. zł), wykonanie dokumentacji projektowej przebudowy drogi gminnej w Nowej Piasecznicy (14 tys. zł), wykonanie projektu budowlanego drogi gminnej nr 380821W w Serokach Wsi (12.500 tys. zł), budowę chodników i opaski wokół budynku komunalnego w Szymanowie (65 tys. zł), budowę oświetlenia ulicznego chodnika przy drodze krajowej nr 92 (125 tys. zł).

Po stronie dochodów budżetowych wprowadzono i zwiększono o odpowiednie kwoty: dodatek węglowy (8.075.340,00 zł), wpływy z części opłat za zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych w obrocie hurtowym (120.676,66 zł), wpływy z podatku od nieruchomości (600 tys. zł), wpływy z podatku rolnego (300 tys. zł), wpływy z podatku od czynności cywilnoprawnych (300 tys. zł), subwencję ogólną z budżetu państwa – nauczyciele poczatkujący (67.746,00 zł), dotację na zakup podręczników i materiałów edukacyjnych (34.595,00 zł) oraz wpływy z tytułu kar i odszkodowań wynikających z umów (59.133,00 zł).

W Wieloletniej Prognozie Finansowej wprowadzone zostało nowe zadanie inwestycyjne „Budowa kanalizacji sanitarnej wzdłuż ulicy Szymanowskiej w gminie Teresin”. Zadanie to zaplanowane zostało na lata 2022-2023 (podział środków: 2022 r. – 4.000,00 zł; 2023 r.- 5.365.000,00 zł). Inwestycja dofinansowana będzie ze środków Polskiego Ładu w kwocie 5 mln zł. 369 tys. zł stanowi wkład własny Gminy Teresin.  

Radni podjęli także decyzję w sprawie przesunięcia dotacji dla Powiatu Sochaczewskiego w kwocie 8 mln zł na kolejny rok budżetowy.

Rada Gminy przegłosowała również uchwałę w sprawie określenia regulaminu wynagradzania nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez Gminę Teresin. Zmiany w tej uchwale przedstawił i omówił pełnomocnik wójta ds. oświaty Bogusław Bęzel. Nowy regulamin wynagradzania nauczycieli porządkuje sprawy związane z dodatkami do wynagrodzenia zasadniczego, daje dyrektorom możliwość realnego motywowania nauczycieli, ale przede wszystkim uwzględnia nowe regulacje wynikające ze zmian w przepisach prawa oświatowego.

W trakcie LIX sesji radni podjęli także uchwałę w sprawie odwołania dotychczasowego reprezentanta Gminy Teresin – Izabeli Andryszczyk oraz wyboru nowego – Anny Dąbrowskiej w Stowarzyszeniu Lokalna Grupa Działania „Ziemia Chełmońskiego”.

Redakcja

Projekty uchwał są zamieszczone na stronie bip.teresin.pl w zakładce „Rada Gminy Teresin” – „Projekty uchwał”.

Już po raz 16. Polska Izba Gospodarcza „Ekorozwój” przyznała nagrody dla najbardziej „zielonych” organizacji, firm i samorządów w konkursie „Zielony Laur”. Jego celem jest promowanie ekorozwoju poprzez nagradzanie najlepszych inwestycji i przedsięwzięć gospodarczych przyczyniających się zarówno do poprawy warunków życia, jak i stanu środowiska naturalnego. Wśród laureatów tegorocznej edycji znalazła się Gmina Teresin. To pierwsze wyróżnienie w dziedzinie ekologii dla naszego samorządu.

Uroczystość wręczenia nagród odbyła się 21 września w Pałacu Staszica w Warszawie, siedzibie Polskiej Akademii Nauk. Dyplom i statuetkę z rąk prof. dr hab. Marka Gromca odebrał wójt Gminy Teresin Marek Olechowski. Gala wręczenia nagród zgromadziła tych, którzy na co dzień angażują się w promocję ekorozwoju, a poprzez swoje pomysły i realizowane projekty czynnie włączają się do budowania właściwej postawy i świadomości społecznej, jak również do szeroko rozumianej ochrony środowiska.

– Z ogromną satysfakcją przyjąłem nagrodę dla Gminy Teresin. Dziękuję Kapitule za to wyróżnienie. Wyróżnienia (tylko te niekupione) bardzo cieszą, a wręczane w siedzibie PAN szczególnie – informuje z wyraźnym zadowoleniem włodarz Teresina.

Członkowie kapituły, której przewodniczył prof. dr hab. Marek Gromiec przygotowali ranking osiągnięć samorządów, firm, a także instytucji oraz osób zajmujących się realizacją przedsięwzięć ekologicznych. W szczególności oceniane były działania propagujące ekorozwój oraz ochronę środowiska i wykorzystywanie osiągnięć nauki i nowych technologii. Jury konkursowe doceniło aż dwie proekologiczne inwestycje poczynione w naszej gminie. Pierwszą z nich jest nanotechnologiczna stacja uzdatniania wody przy al. XX-lecia w Teresinie, która wykorzystując znaczenie każdego pojedynczego atomu, jest w stanie uzdatnić nawet bardzo zanieczyszczoną wodę pitną i przemysłową. Drugie wyróżnienie przyznano biomechanicznej oczyszczalni ścieków w Skotnikach, dzięki której odprowadzane do Pisi wody charakteryzują się wysoką klasą czystości i mają niebagatelny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie ekosystemu rzeki.

Gmina Teresin jako zwycięzca tego prestiżowego konkursu może liczyć na szeroką promocję swojej działalności w dziedzinie ekologii i publikacje w branżowych wydawnictwach. Może także skorzystać ze zniżki na ekspertyzy oraz inne opracowania wykonywane przez PIGE, a także wsparcie w projektach dotyczących ekorozwoju.

Redakcja

LGD Ziemia Chełmońskiego mapa

Lokalna Grupa Działania „Ziemia Chełmońskiego” prowadzi prace nad nową Lokalną Strategią Rozwoju (LSR). Będzie ona dotyczyła obszaru dziesięciu gmin: Żabia Wola, Mszczonów, Grodzisk Mazowiecki, Jaktorów, Radziejowice, Teresin, Baranów, Sochaczew, Nowa Sucha oraz Rybno.

20 września w teresińskim Dworcu TO.Kultura odbyło się spotkanie konsultacyjne w celu przygotowania Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2023-2027. Wzięli w nim udział, obok mieszkańców, przedsiębiorców i organizacji pozarządowych, przedstawiciele naszego samorządu. Spotkanie otworzyła Magdalena Podsiadły – Prezes Zarządu LGD „Ziemia Chełmońskiego”, która przedstawiła efekty dotychczasowej działalności LGD i przybliżyła zakres działania Stowarzyszenia. Moderatorem konsultacji była Marzena Cieślak – ekspert zewnętrzny.

– W związku z prowadzonymi działaniami, których konsekwencją będzie przygotowanie nowej LSR, podjęliśmy starania włączenia lokalnej społeczności w ten proces. W tym celu konieczne jest przeprowadzenie konsultacji społecznych na terenie każdej z gmin planowanej do objęcia LSR, które są poświęcone w szczególności analizie potrzeb rozwojowych i potencjału danego obszaru, a także celów strategii – informuje Magdalena Podsiadły.

Podczas spotkania ekspertka powołana przez LGD „Ziemia Chełmońskiego” dokonała diagnozy

potrzeb i problemów obszaru i mieszkańców naszej gminy. W trakcie rozmów podjęto m.in. takie zagadnienia jak potencjał, potrzeby, kierunki rozwoju obszaru LGD oraz wydatkowanie środków w nowej perspektywie. Lokalna Strategia Rozwoju (LSR) na lata 2023-2027 będzie wytyczała kierunki prac Lokalnej Grupy Działania oraz możliwości wsparcia inicjatyw lokalnych przedsiębiorców, organizacji pozarządowych, jednostek sektora publicznego i mieszkańców. Prezes LGD „Ziemia Chełmońskiego” Magdalena Podsiadły podkreśla, że opinie oraz propozycje działań sformułowane przez uczestników spotkania będą niezwykle pomocne w opracowaniu przedsięwzięć i konkretnych zadań do realizacji w nowej LSR.

Redakcja

Umowy z beneficjentami 12.09.2022 r. w domu zakonnym w Szymanowie podpisał prezes zarządu WFOŚiGW w Warszawie Marek Ryszka. W spotkaniu wzięli wiceminister aktywów państwowych Maciej Małecki oraz wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba. Gminę Teresin reprezentowali wójt Marek Olechowski oraz skarbnik Agnieszka Rosa.

W ramach otrzymanego przez Gminę Teresin dofinansowania (koszt kwalifikowany – 7 919,60 zł, kwota dofinansowania – 3 167,84 zł, % dofinansowania – 40,00) pokryte zostaną koszty demontażu, zbierania, transportu oraz unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest. Dzięki wsparciu WFOŚiGW w Warszawie szkodliwy azbest zostanie w bezpieczny sposób zdementowany z dachów przez specjalistyczne firmy i unieszkodliwiony na składowiskach odpadów niebezpiecznych. Marek Ryszka, prezes zarządu WFOŚiGW w Warszawie przypomniał, że od 2018 roku Fundusz przekazał mazowieckim samorządom ponad 40 mln zł na usuwanie azbestu. W tym roku zaplanowano na ten cel kolejne 6 mln 800 tys. zł.

Fundusz dofinansuje również wykonanie prac pielęgnacyjnych zabytkowego drzewostanu w XVIII wiecznym przypałacowym parku w Szymanowie. Dotacja na ten cel w wysokości 50 tys. zł trafi do Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP.

– W Szymanowie prowadzimy szkołę średnią, jest tu również sanktuarium Matki Bożej Jazłowieckiej oraz dom rekolekcyjny. Dzięki dotacji będziemy mogli zapewnić bezpieczeństwo wszystkich, którzy nas odwiedzają odpowiednio zabezpieczając drzewa w zabytkowym parku – powiedziała Siostra Elżbieta Faustyna Orłowska, przełożona domu zakonnego w Szymanowie. W 2022 roku Fundusz zaplanował w swoim budżecie na działania związane z ochroną przyrody 1 mln 240 tys. zł, z kolei na edukację ekologiczną 3 mln 274 tys. zł.

źródło: wfosigw.pl

Apel samorządowców do rządzących w 42. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych

Zwiększenie nakładów na edukację, większy udział w dochodach z podatków, otwarcie na dialog z samorządowcami i stroną społeczną, równe traktowanie mieszkańców miast i wsi. To główne postulaty liderów wspólnot lokalnych i przedstawicieli strony społecznej do rządu podpisane 31 sierpnia w Gdańsku w 42. rocznicę Porozumień Sierpniowych. Uroczystości zaszczycili swoją obecnością m.in. Danuta Wałęsowa, Henryka Krzywonos-Strycharska oraz Margaritis Schinas, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej.

W wydarzeniu tym wziął także udział wójt Gminy Teresin Marek Olechowski, który z ponad 200 samorządowcami zrzeszonymi w Ruchu Samorządowym „Tak! Dla Polski”, przedstawicielami związków zawodowych i przedsiębiorstw komunalnych, oddał hołd Bohaterom Solidarności przed pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970.

– To postulaty nas – Polaków, naszych Gminnych Ojczyzn, nas teresinian – komentuje wójt Olechowski. Główne postulaty to: większy udział społeczności lokalnych w wypracowywanych przez nie dochodach, stały dialog rządu ze stroną samorządową i ze wszystkimi największymi centralami związkowymi, wsparcie dla wspólnot lokalnych, bo mieszkańcy i pracownicy nie mogą ponosić konsekwencji szkodliwej polityki monetarnej rządu, a samorządy nie mogą pozostać same z 300, 400, 500-procentowymi podwyżkami dla miejskich/gminnych przedsiębiorstw, zwiększenie nakładów na publiczną edukację i równe traktowanie mieszkańców miast i wsi, którzy ogrzewają swoje domy i mieszkania, nie tylko węglem.

– Nasza historia jest dowodem na to, że rozmowa, dialog, nawet w najtrudniejszych sprawach, jest możliwy. A jakość dzisiejszej debaty publicznej daje wiele do życzenia. Szukamy dzisiaj odpowiedzi na pytania, które zadaje sobie wiele Polek i Polaków – czy będzie ciepło w domu? Jak sobie poradzić z drożyzną? Bo co mamy zrobić, kiedy ceny energii wynoszą dwieście, trzysta czy sześćset procent więcej niż jeszcze rok temu? Jak mamy poskładać budżety, skoro dzisiaj dopłacamy ponad połowę do kosztów funkcjonowania oświaty? Czy szkoły będą zatem normalnie funkcjonowały? Nie zostawiamy rządzących samych, ale również sami nie chcemy zostać z problemami, które dzisiaj można przewidzieć – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

Z okazji 42. rocznicy Sierpnia ’80 w Gdańsku trwało kilkudniowe Święto Wolności, w ramach którego odbyły się debaty, działania artystyczne i różnego rodzaju wydarzenia symboliczne. Jednym z elementów były obrady Okrągłego Stołu Samorządowego „Jak drożyzna zniszczy wspólnoty lokalne”. Samorządowcy z „Ruchu Tak! Dla Polski” przygotowali projekt ustawy, która zwiększa udział wspólnot lokalnych w podatkach z PiT dla gmin z 39,34% do 71%, powiatów – z 10,25% do 18,5 %, województw – z 1,60% do 2,9 %. W projekcie jest również propozycja udziału w podatku od towarów i usług na poziomie 9%. Dzisiaj samorządy w ogóle nie otrzymują pieniędzy z VATu.

W ramach wydarzenia zaprezentowano również raport „Polki i Polacy o samorządności. W poszukiwaniu obywatelskiej opowieści o samorządzie lokalnym” przygotowany przez Fundację Batorego. Zespół badawczy analizował m.in. z czym kojarzą się obywatelom władze samorządowe i jakie cechy odróżniają politykę samorządową od polityki krajowej, czy obywatele widzą historyczną ciągłość władz lokalnych, czy postrzegają samorząd terytorialny w Polsce jako jeden z owoców transformacji systemowej, czy poczucie przywiązania do miejsca zamieszkania, patriotyzm lokalny oraz zakorzenienie w sieciach rodzinnych i sąsiedzkich znajdują odbicie w stosunku do władz samorządowych, a także w jaki sposób obywatele odnoszą się do pomysłów na (re)centralizację – zmniejszenie uprawnień władz lokalnych lub zwiększenie kontroli rządu centralnego nad samorządami. Z Raportem można zapoznać się na stronie Fundacji Batorego.

źródło: ruchtakdlapolski.pl, fot. Marek Olechowski Fb