Rocznica stanu wojennego. Wspomnienia Tadeusza Szymańczaka
38 lat temu, w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku, władze komunistyczne wprowadziły w Polsce stan wojenny. Już na samym początku, siłami milicji i służby bezpieczeństwa, przeprowadziły akcję pod kryptonimem „Jodła”. Zgodnie z opracowanymi wcześniej listami, aresztowano tych, którzy mogli stanowić zagrożenie dla jedynie słusznego ustroju. Byli to przede wszystkim członkowie i współpracownicy Solidarności, działacze opozycyjni, artyści i naukowcy, a także duchowni. Wyciągnięci pod osłoną nocy z domów, potajemnie transportowani do aresztów i więzień, nie mieli pojęcia, co ich tak naprawdę czeka. Rodziny dopiero po kilku dniach a nawet tygodniach dowiadywały się, że żyją. Według danych IPN, w sumie w okresie stanu wojennego internowano około 10 tysięcy osób. Doskonale wszystkim znany mieszkaniec gminy Teresin Tadeusz Szymańczak podzielił ich los. 12 grudnia 1981 roku o godzinie 23.00 został internowany. Prezentujemy przekazane nam przez niego wspomnienia ze strajku NSZZ RI Solidarność w Bydgoszczy.
29 marca 1981 r. o godzinie 10.00 w Warszawie rozpoczęło się IX Plenum KC PZPR, które omawiało m.in. wypadki bydgoskie. Z jednostronną, tendencyjną oceną tych wydarzeń wystąpił I Sekretarz KW PZPR w Bydgoszczy – Henryk Bednarski. Obrady Plenum zakończyły się 30 marca nad ranem. W niedzielę o godzinie 13.30 we wsi Sławęcin gmina Inowrocław wybuchł pożar. Spłonęła stodoła należąca do Romana Bartoszcze – przewodniczącego OKS NSZZ RI “Solidarność”. Znajdowało się w niej m.in. 6 ton słomy, 6 ton siana oraz przyczepa traktorowa. W akcji gaszenia ognia brały udział jednostki straży pożarnej z Inowrocławia. W momencie, gdy przybyły, drewniany obiekt płonął. Akcja ratownicza nie zdała się więc na wiele. Ogień strawił niemal wszystko.
4 kwietnia 1981 r. o godzinie 14.00 Komisja Rządowa pod przewodnictwem wiceministra rolnictwa Andrzeja Kacały rozpoczęła rozmowy ze strajkującymi chłopami w gmachu WK ZSL. W skład komisji wchodzili: wiceprezes CZKiOR Tadeusz Białkowski, dyrektor zespołu samorządowego CZKiOR Kazimierz Surma, dyrektor departamentu w Ministerstwie Rolnictwa Zbigniew Jan Kłopotowski, doradca Ministra d/s Związków Zawodowych Zbigniew Piesiewicz i zastępca dyrektora Wydziału Rolnictwa, Gospodarki Żywnościowej i Leśnictwa UW Ludwik Skowronek. Strajkujących rolników reprezentowali: przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Strajkowego Roman Bartoszcze, członkowie OKS: Urban Matuszewski, Witold Hatka i Tadeusz Szymańczak, przewodniczący OKZ NSZZ RI “Solidarność” Jan Kułaj, wiceprzewodniczący OKZ Jan Antoł i przewodniczący ZW NSZZ RI “Solidarność” w Bydgoszczy Józef Waźbiński. Towarzyszyli im doradcy prof. dr hab. Andrzej Stelmachowski i dr Błażej Wierzbowski.
17 kwietnia 1981 r. porozumienie bydgoskie miedzy Ogólnopolskim Komitetem Strajkowym Rolników i Komitetem Założycielskim Rolników Indywidualnych “Solidarność” przy współudziale KKP NSZZ “Solidarność ” /J. Rulewski , K. Gotowski/, a delegacja rządową z min. Stanisławem Cioskiem o zakończeniu strajku w PRL. Mocą porozumienia rząd zwróci się do Sejmu PRL o stworzenie podstaw prawnych do zarejestrowania NSZZ RI “Solidarność”
Determinacja Romana Bartoszcze i jego całej rodziny przy wsparciu MKZ NSZZ “Solidarność” w Bydgoszczy a także rolników doprowadziły do podpisania porozumienia z Rządem o możliwości zarejestrowania NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”. Jak widać działalność w tamtym okresie nie była łatwa, pamiętam jak razem z Michałem Bartoszcze i przedstawicielami OKS uczestniczyłem w VI Sesji Rady WRN i jak się to skończyło.
9 lutego 1984 roku Roman Bartoszcze, rolnik ze Sławęcina pod Inowrocławiem, znajduje ciało brata. Piotr leży w studzience melioracyjnej. Roman zezna, że zwłoki wyglądały tak, jakby ktoś je tam wepchnął.
Zdjęcie autora wspomnień