Kultura

 Współpraca na płaszczyźnie Szkoła Podstawowa w Szymanowie-Filia Biblioteczna w Szymanowie zaowocowała dwoma ciekawymi wydarzeniami.

W sobotę 9 września w bibliotece wybrzmiało czytane słowo „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. Nasze wspaniałe lektorki – Panie Paulina, Mariola i Ewa oczarowały nas swoim głosem i… pięknym strojem. Cudownie wprowadziły w atmosferę epoki i sytuacji, które przeżywali ówcześni bohaterowie. Spotkanie zakończyło się słodkim poczęstunkiem. Mamy nadzieję, że Narodowe Czytanie stanie się tradycją Szymanowa.

Natomiast w piątek 6 października, w ramach ogólnopolskiej akcji „Noc Bibliotek”, p. Mariola razem z bibliotekarkami, zorganizowały wieczorne spotkanie dla uczniów naszej szkoły. Na początku dzieci (wiek 7-13 lat) uczestniczyły w warsztatach kreatywnego pisania, które poprowadziła p. Joanna Pietraszek – bardzo kontaktowa, przesympatyczna osoba. Powstały bardzo ciekawe i pomysłowe opowiadania. Uczniowie przekonali się, że pisanie nie musi być nudne.  Wszyscy obejrzeli film pt. „Moja mama gorylica”.  Uczestnicy z wielkim zaangażowaniem wykonali plakaty promujące czytanie. Napoje, przekąski i pizza pozwoliły na chwilę ostudzić atmosferę i nabrać sił do dalszej „burzy mózgu”. Reasumując, na podstawie naszej wspólnej pracy, po obejrzeniu filmu, wykonanych plakatów, doszliśmy do sedna sprawy – CZYTAĆ WARTO! i KSIĄŻKI MAJĄ SAME DOBRE STRONY!

Bardzo serdecznie dziękujemy za zaangażowanie wszystkim Paniom, Rodzicom i Dzieciom – którzy znaleźli czas, by swoją obecnością uświetnić tak ważne wydarzenia!                                                                                   

Bibliotekarki z Szymanowa

20 października w Gminnej Bibliotece Publicznej w Teresinie odbyło się spotkanie autorskie z Jakubem Małeckim. To jeden z najciekawszych polskich pisarzy młodego pokolenia. 

Prozaik nominowany był do wielu prestiżowych nagród, w tym Nagrody Literackiej NIKE. Otrzymał Złote Wyróżnienie Nagrody im. Jerzego Żuławskiego. Autor bestsellerowej „Rdzy”, „Dygotu” i „Śladów”.  Fragment „Historii podniebnych” znalazł się w nowym podręczniku do języka polskiego dla szkół średnich. 6 października 2023 roku premierę miała natomiast ekranizacja „Święta ognia” w reżyserii Kingi Dębskiej.

Proza Jakuba Małeckiego charakteryzuje się wrażliwością na świat, na drugiego człowieka. Tworzy on w swoich powieściach kreacje zwykłych – niezwykłych bohaterów, których traktuje z wielką czułością i sympatią. Każda jego książka, to spotkanie z niezwykłym światem i nietuzinkowymi bohaterami. Światem, który na długo pozostaje w pamięci czytelnika.

Na spotkanie, które przebiegało w bardzo miłej atmosferze, przybyło liczne grono sympatyków twórczości autora. Wiele też można byłoby pisać o interesującej dyskusji, która toczyła się w piątkowy wieczór! Jakub Małecki opowiadał o swoich postaciach, o tym skąd czerpie pomysły na powieści, ile jest z niego w jego bohaterach i jak to stało się, że zaczął pisać, jakie ma pasje i czy kiedyś zostanie pszczelarzem.

Składamy serdecznie podziękowania Jakubowi Małeckiemu, prowadzącej spotkanie Ewie Odolczyk oraz wszystkim uczestnikom tego wydarzenia!

Magdalena Zdanowska, GBP w Teresinie

Czy młodzi zawsze buntują się wobec „świata zastanego”? Czy Baby Boomers i Milenialsów dzieli przepaść? A może różnice pokoleniowe to rozdmuchany problem? I kto może zostać boomerem? Na te i wiele innych pytań odpowiada spektakl „Runaway” przygotowany przez Fundację Banina, a który mieli możliwość obejrzeć ósmoklasiści z teresińskiej podstawówki.

Wydarzenie odbyło się 13 października w sali widowiskowej Dworca TO.Kultura. Na zaproszenie Gminnej Biblioteki Publicznej w Teresinie (organizator spektaklu) odpowiedzieli uczniowie i nauczyciele SP w Teresinie, którzy z ogromnym zainteresowaniem i przejęciem obejrzeli to przedstawienie. Jego współautorką jest 19-letnia Alicja Stankiewicz. Monodram wyreżyserował Bartłomiej Miernik z Fundacji Banina, która od 2017 roku zajmuje się nowoczesną edukacją poprzez teatr, a skupieni w niej pedagodzy teatru pracują głównie z młodzieżą w szkołach, zapraszając do rozmów na tematy trudne, istotne, rezonujące społecznie.

Bez wątpienia takim tematem jest konflikt pokoleń. „Runaway” opowiada o problemach współczesnych nastolatków, pierwszej miłości, buncie, poczuciu niezrozumienia i odrzucenia, a także trudnych relacjach z rodzicami. Autorzy monodramu wychodzą z założenia, że budowanie wzajemnych relacji międzypokoleniowych w oparciu o pretensje i antagonizmy urastające do konfliktów, nie jest właściwą perspektywą we wspólnym budowaniu świata, w którym każdy powinien mieć poczucie swego miejsca i wagi istnienia. Z rozmów, które odbyły się po spektaklu, jasno wynika, że każdy z nas czy to młody, czy stary, powinien budować swoje relacje z innymi na dialogu, wzajemnym zrozumieniu, otwartości na różnorodność, pracy opartej nie na deficytach, ale na zasobach. Przedstawienie to na pewno powinni zobaczyć rodzice, aby móc spojrzeć na świat oczami swojego dziecka.

Redakcja

Kolejny raz Gminna Biblioteka Publiczna w Teresinie włącza się do ogólnopolskiej akcji Noc Bibliotek, która odbędzie się 6 października w godzinach 18.00-22.00. Tegoroczne hasło wydarzenia brzmi „Absurd nie czytać”.

Wszystkich miłośników czytania, a w szczególności literatury fantasy, serdecznie zapraszamy! Czeka Was magiczna noc pełna niespodzianek i dużo czasu na rozmowy nie tylko o książkach.

Bądźcie z nami!

GMINNA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W TERESINIE

zaprasza na

spotkanie autorskie z Jakubem Małeckim

20 października 2023 r.

w Gminnej Bibliotece Publicznej w Teresinie

Al. XX-lecia 32, godz. 18:30

Jakub Małecki (ur. 1982 w Kole) – pisarz, autor m.in. „Saturnina”, „Rdzy” i „Horyzontu”. Był nominowany do Nagrody Literackiej Nike, Nagrody Literackiej Europy Środkowej „Angelus”, nagrody im. Stanisława Barańczaka i Odkrycia Empiku. Jest laureatem stypendium „Młoda Polska” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz polsko-niemieckiego stypendium im. Albrechta Lemppa. Magazyn Literacki KSIĄŻKI uznał „Horyzont” Książką Roku 2019. Jego książki tłumaczone są aktualnie na języki: niemiecki, rosyjski, niderlandzki, fiński, słoweński, macedoński i hebrajski. Na podstawie jego książki „Święto ognia” powstał film w reż. Kingi Dębskiej.

Serdecznie zapraszamy!

9 września w Parku Rekreacyjno-Wypoczynkowym w Granicach odbyło się Narodowe Czytanie pod patronatem Pary Prezydenckiej. Tegoroczną lekturą było „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej – jeden z najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę powstania styczniowego, którego 160-lecie obchodzone jest w 2023 roku.

Już od lat głównym organizatorem Narodowego Cytania w Teresinie jest Gminna Biblioteka Publiczna. Tym razem do wspólnej lektury „Nad Niemnem” przystąpili Grzegorz Szkop, miłośnik i znawca lokalnej historii, autor niedawno wydanej książki „Wiara przy drodze. Krzyże, kapliczki, figury świętych w Gminie Teresin, miłośniczka literatury i zagorzała czytelniczka, sołtyska Elżbietowa Julita Niedzińska oraz Michał Odolczyk, podróżnik, znawca kolei, aktywista i działacz społeczny, autor dwóch książek „14:25 do Irkucka. Moja Syberia” oraz „Solanka”. Czytanie rozpoczęło wystąpienie dyrektora GBP Aleksandry Starus, która serdecznie powitała zgromadzonych, wśród których nie zabrakło członków Dyskusyjnego Klubu Książki.

Wydarzenie odbyło się wśród pięknych okoliczności przyrody, w parku w Granicach, w scenografii nawiązującej do opisanej w powieści Orzeszkowej niezwykłej relacji, jaka tworzy się pomiędzy naturą a człowiekiem.

Na miejscu można było otrzymać pamiątkowy egzemplarz dzieła Elizy Orzeszkowej wraz z okolicznościowym stemplem. Nie zabrakło też czegoś dla ciała, bowiem organizatorzy przygotowali dla uczestników wydarzenia słodki poczęstunek.

Gminna Biblioteka Publiczna w Teresinie serdecznie dziękuje Gościom za obecność na święcie czytelnictwa, jakim bez wątpienia jest Narodowe Czytanie. Wspólna lektura utworu Elizy Orzeszkowej ukazała uczestnikom nie tylko piękno nadniemeńskiej przyrody, wspaniałe pejzaże i krajobrazy, ale nade wszystko wzbogaciła wydarzenie o ważną refleksję nad dziedzictwem powstania styczniowego, naszą kulturą i historią.

Redakcja

W niedzielę 6 sierpnia w Dębówce dokonano uroczystego otwarcia dawnego cmentarza ewangelickiego.

– Cmentarz w Dębówce założony został w I połowie XIX wieku, a dokładnie w 1845 roku przez osadników niemieckich wyznania ewangelickiego, którzy w liczbie 9 rodzin zasiedlili część tej wsi. Cmentarz ten służył jako miejsce pochówku aż do końca II wojny światowej, kiedy to zdecydowana większość ewangelików opuściła Dębówkę. Ostatnią pochowaną osobą była tu Amanda Maria Feil, która zmarła w 1977 roku. Rodzina Feilów zapisała się piękną kartą w pamięci mieszkańców Dębówki – mówi Marek Jaworski, członek Stowarzyszenia „Teresin – nasze korzenie”, odpowiedzialny z ramienia Gminy Teresin za projekt renowacji cmentarza.

Pani Krystyna Zielińska, bardzo dobrze znająca tę rodzinę, wspomina.

 –  Pani Karolina i Henryk Feil byli szlachetnym ludźmi. Przygarnęli nas do swojego domu, kiedy moi rodzice uciekli z nami z Wielunia bombardowanego w 1939 roku przez Niemców. Rodzina Feilów w czasie wojny ukrywała Żydów, żołnierzy Powstania Warszawskiego, pomagała partyzantom. To byli ludzie bardzo dobrego serca – wyznaje ze wzruszeniem.

– Najstarszym mieszkańcom Dębówki nie są obce takie nazwiska jak Wolff, Feil, Binder czy Engelbrecht. Jednym z inicjatorów odnowienia cmentarza był pan Dariusz Knyszewski, spokrewniony z rodziną Wolffów. W jednym z najlepiej zachowanych nagrobków spoczywają prochy Filipa Engelbrechta (1835-1926) i jego żony Christiny z domu Reinhardt (1842-1937).  W późniejszym okresie cmentarz niszczał sam lub z czyjąś pomocą – informuje Marek Jaworski.

Przywrócenie temu miejscu pierwotnego wyglądu rozpoczęło się w 2017 roku. W prace porządkowe zaangażowały się różne osoby i instytucje, m.in. Zakład Gospodarki Komunalnej w Teresinie, druhowie z OSP Skrzelew, a w końcowym etapie członkowie Stowarzyszenia „Teresin nasze korzenie”. Z cmentarza wywieziono kilka przyczep gałęzi i odpadów, uporządkowano zieleń, ale co najważniejsze – podniesiono z ziemi i odnowiono kilka ostatnich ocalałych nagrobków, na których można jeszcze odczytać inskrypcje w języku Goethe’ego. Porządki na cmentarzu w Dębówce zostały zauważone daleko poza granicami naszego kraju. Z Australii drogą e-mailową odezwał się Ryszard Krajewski, potomek pochowanych na cmentarzu ewangelickich osadników z Dębówki – Filipa i Krystyny Engelbrechtów. W 2019 roku wraz ze swoim kuzynem Rudigerem Voosbergiem z Niemiec odwiedził cmentarz w Dębówce, a podczas spotkania z władzami Gminy Teresin zadeklarowali i potwierdzili pełną finansową pomoc w jego renowacji.

Efekt prac jest imponujący, a nekropolia w Dębówce odzyskała należny szacunek. Cmentarz zajmuje powierzchnię 0,29 ha. Zachowało się siedem nagrobków i drewniany krzyż, które z należytą pieczołowitością odnowiono. Przy wejściu ustawiona została tablica informacyjna w języku polskim, niemieckim i angielskim oraz tłumaczonymi inskrypcjami.

– Dzięki ofiarnej pomocy wielu ludzi udało się ustalić zdecydowaną większość tu pochowanych osób. Bardzo dziękuję ks. Krzysztofowi Żochowskiemu, proboszczowi Parafii Mikołajew za pomoc w ustaleniu wielu nieznanych faktów. Składam podziękowania na ręce pani Krystyny Zielińskiej, pani Wacławy Leszczyńskiej, pani Jadwigi Durczak, pani Alicji Rutkowskiej, pana Bogdana Linarda, pana Włodarczyka, sołtysa Cypriana Bylickiego i wielu innych. Życzeniem rodziny spoczywających tu przodków było, aby cmentarz zachował swój stary, historyczny klimat. W tym kierunku prowadziłem prace konserwatorskie. Zadbałem, by uratować wał ziemny okalający nekropolię, ponieważ cmentarzy ewangelickich z reguły nie ogradzano. Odtworzone zostały dwa słupy wejściowe. Wykonawcą prac restauratorskich była FUH Szuflińscy z Mikołajewa – opowiada Marek Jaworski. Zapowiada jednocześnie, że to nie koniec poszukiwań i odkrywania tajemnic tego miejsca.

W uroczystości w Dębówce udział wzięli potomkowie osób pochowanych na cmentarzu z zagranicy i kraju. Oprócz rodzin z Australii przybyli tu goście z Niemiec (w tym rodzina na rowerach) oraz różnych części Polski, członkowie Stowarzyszenia „Teresin – nasze korzenie”, strażacy, harcerze, Urzędu Gminy Teresin i jednostek jej podległych oraz lokalni historycy. Szczególnie licznie stawili się mieszkańcy okolicznych miejscowości, w tym Dębówki i Kawęczyna. Ekumeniczny, wyjątkowy charakter wydarzeniu nadała obecność pastor Parafii Ewangelicko-Augsburskiej z Żyrardowa Haliny Radacz oraz księdza Krzysztofa Żochowskiego. Duże wrażenie na obecnych wywarł psalm zaśpiewany w języku niemieckim oraz słowo o pojednaniu wygłoszone przez pastor Radacz. Po części oficjalnej i przecięciu wstęgi odbyła się procesja żałobna z zapalonymi zniczami. Z pieśnią „Dobry Jezu, a nasz Panie…” uczestnicy podchodzili do każdego grobu. Tu można było wysłuchać krótką historię pochowanych osób. Uroczystość zakończyła się przy drewnianym krzyżu. Tu też wykonano pamiątkowe, „rodzinne” zdjęcie. Wyjątkowo w tym miejscu i w tym czasie zabrzmiała ekumeniczna modlitwa „Ojcze nasz…”, jednocząca w jednej wierze ewangelików i katolików.

W Święto Przemienienia Pańskiego stary, ewangelicki cmentarz w Dębówce odżył na nowo. Dzięki ludziom dobrej woli, zapomniana i zaniedbana nekropolia odzyskała należny jej blask, a niedzielna uroczystość na pewno przejdzie do historii Gminy Teresin.

– Najbardziej cieszę się z obecności podczas naszej uroczystości dzieci. To one kiedyś będą depozytariuszami pamięci o swoich przodkach. Taką mam przynajmniej nadzieję… – podsumowuje Marek Jaworski.

Redakcja

fot. Grzegorz Szkop